MỤC LỤC
1. 13 dấu hiệu nguy hiểm khi mang thai 3 tháng đầu
2. Mẹ bầu cần chú ý sức khỏe thế nào và khi nào cần đi gặp bác sĩ.
3. Mẹ bầu nên ăn uống như thế nào để thai kỳ được khỏe mạnh
1. 13 dấu hiệu nguy hiểm khi mang thai 3 tháng đầu
1.1. Ngứa vùng kín
Khi mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu, mẹ bầu thường thấy âm đạo ẩm ướt, khí hư ra nhiều hơn do thay đổi hormone. Tuy nhiên, nếu dịch tiết ra quá nhiều, có màu sắc bất thường (xanh, vàng), mùi hôi khó chịu, kèm theo tình trạng ngứa vùng kín, đau rát, sưng đỏ, đó có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nấm, vi khuẩn (như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung) hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Nguy cơ: Tình trạng ngứa vùng kín khi mang thai do nhiễm trùng nếu không được điều trị dứt điểm có thể dẫn đến sinh non, nhiễm trùng ối hoặc lây nhiễm cho bé khi sinh thường.
Mẹ bầu nên vệ sinh sạch sẽ, mặc quần lót thoáng mát. Nếu ngứa vùng kín kéo dài kèm theo các triệu chứng nặng, cần đi khám phụ khoa ngay để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị an toàn cho thai kỳ.
1.2. Ra máu bất thường
Ra máu bất thường là một trong những dấu hiệu bất thường khi mang thai nghiêm trọng nhất, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ. Thống kê cho thấy có khoảng 30% phụ nữ mang thai bị ra máu trong 3 tháng đầu, và 50% trong số đó có nguy cơ sảy thai cao.
Không đáng lo: Nếu chỉ là một vài đốm máu nhỏ, màu hồng nhạt hoặc nâu sẫm, thường xảy ra vào thời điểm phôi thai làm tổ.
Cảnh báo nguy hiểm:
Ra máu bất thường chảy liên tục, lượng máu nhiều hơn 2 giờ, máu có màu đỏ tươi hoặc đỏ sẫm.
Ra máu bất thường kèm theo đau quặn bụng, chuột rút dữ dội: Cảnh báo dọa sảy thai hoặc sảy thai thực sự.
Ra máu bất thường kèm theo đau bụng dữ dội, đau một bên bụng: Cảnh báo mang thai ngoài tử cung (một tình trạng cấp cứu cần can thiệp y tế ngay).
1.3. Nôn ói nhiều mất kiểm soát
Ốm nghén, buồn nôn là hiện tượng phổ biến khi mang thai 3 tháng đầu. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu nôn ói nhiều mất kiểm soát (Hôn mê thai nghén - Hyperemesis Gravidarum), nôn liên tục không ăn uống được, đây là dấu hiệu bất thường khi mang thai đáng lo ngại.
Nôn ói nhiều trong thời gian mang thai cũng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ
Nguy cơ: Nôn ói nhiều kéo dài dễ khiến bà bầu mệt mỏi, mất nước nghiêm trọng, tụt cân, mất cân bằng điện giải. Tình trạng này có thể ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát triển của thai nhi.
1.4. Sốt cao
Thân nhiệt phụ nữ mang thai thường cao hơn bình thường. Tuy nhiên, nếu sốt cao trên 38°C, đây là một dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ, nhất là 3 tháng đầu.
Nguy cơ: Sốt cao thường do nhiễm trùng (cúm, nhiễm trùng tiểu...). Nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể gây ảnh hưởng xấu đến thai nhi.
Đặc biệt nguy hiểm: Sốt cao kèm phát ban, đau khớp có thể là biểu hiện của nhiễm trùng Cytomegalovirus, Toxoplasma hoặc Parvovirus – các vi khuẩn cực nguy hiểm, có thể gây điếc bẩm sinh, dị tật ở thai nhi.
Dùng cặp nhiệt độ kiểm tra, báo ngay cho bác sĩ và di chuyển tới bệnh viện để được chẩn đoán, điều trị nguyên nhân gây sốt.
1.5. Hoa mắt chóng mặt thường xuyên
Ốm nghén có thể gây hoa mắt, chóng mặt, nhưng nếu tình trạng này xảy ra quá thường xuyên, lặp đi lặp lại, chỉ cần đứng lên, ngồi xuống cũng thấy choáng váng, đó có thể là dấu hiệu của bệnh huyết áp thấp thai kỳ hoặc thiếu máu.
Đau đầu cũng là 1 dấu hiệu mà mẹ không nên bỏ qua
Nên đi khám để kiểm tra huyết áp và xét nghiệm máu, bổ sung sắt, axit folic theo chỉ định để bảo đảm an toàn cho bản thân và thai nhi.
1.6. Đau đầu, sưng phù cơ thể
Đau đầu nhẹ hoặc phù chân nhẹ do giữ nước là bình thường. Tuy nhiên, nếu đột nhiên mẹ bầu cảm thấy đau đầu dữ dội, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường, kèm theo mặt và tay chân sưng phù bất thường (phù toàn thân), ăn uống kém, đây có thể là biểu hiện cảnh báo tiền sản giật (thường xuất hiện từ giữa thai kỳ trở đi, nhưng có thể khởi phát sớm).
Nguy cơ: Tiền sản giật là một biến chứng nguy hiểm, có thể gây co giật (sản giật), tổn thương gan, thận và tử vong cho mẹ và bé.
Cần sớm tới bệnh viện để đo huyết áp, xét nghiệm protein niệu và được theo dõi, điều trị khẩn cấp.
1.7. Đi tiểu buốt hoặc ra máu
Tiểu buốt, tiểu ra máu là dấu hiệu rõ ràng của bệnh viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).
Nguy cơ: Nhiễm trùng đường tiết niệu nếu không được điều trị dứt điểm trong 3 tháng đầu mang thai có thể dẫn tới viêm thận, tăng nguy cơ sinh non, thai yếu.
Lưu ý dấu hiệu này và đi khám ngay để được kê đơn kháng sinh an toàn cho thai kỳ.
1.8. Chuột rút quá mức
Chuột rút là hiện tượng phổ biến khi mang thai do lưu lượng máu kém và thiếu Canxi. Tuy nhiên, nếu triệu chứng chuột rút quá mức, kéo dài, đau quặn bụng, và có xu hướng trầm trọng, đây có thể là dấu hiệu bất thường khi mang thai hoặc thai yếu.
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để kiểm tra thai nhi và bổ sung khoáng chất kịp thời.
1.9. Đau lưng dữ dội
Đau lưng mỏi lưng là bình thường khi thai nhi lớn. Tuy nhiên, nếu cơn đau lưng dữ dội đột ngột, cơn đau bắt nguồn từ phía trước cơ thể và tiến dần về phía lưng (đau bụng dưới, thắt lưng), đây có thể là triệu chứng cảnh báo thai yếu hoặc sinh non (ở giai đoạn muộn hơn).
Đau lưng khi mang thai cũng là một dấu hiệu mà mẹ cần chú ý
1.10. Thiếu hoặc không có tim thai
Tim thai nhi thường đập vào khoảng tuần thứ 5-6 của thai kỳ. Tim thai không đập hoặc đập yếu sau tuần thứ 10 là dấu hiệu bất thường khi mang thai nghiêm trọng.
Nguy cơ: Có thể là thai yếu, thai ngừng phát triển, hoặc thai chết lưu.
Mẹ bầu cần làm gì: Bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi lại. Nếu kết quả xác định thai không phát triển, cần có biện pháp can thiệp y tế kịp thời.
1.11. Thai nhi phát triển chậm
Đây là một dấu hiệu thai yếu khá rõ ràng, khi kích thước em bé trong bụng nhỏ hơn 10% so với tuổi thai (Bề cao tử cung không đạt).
Nguyên nhân: Bất thường của nhau thai, thiếu chất dinh dưỡng, mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ, thiếu máu...
1. 12. Nhau thai thay đổi vị trí
Nhau thai thay đổi vị trí (như nhau tiền đạo, nhau bong non) là dấu hiệu bất thường khi mang thai cảnh báo tình trạng thai yếu hoặc nguy cơ sinh non. Mẹ bầu cần thường xuyên kiểm tra vị trí của nhau thai theo lịch hẹn.
1.13. Bề cao tử cung không đạt
Chiều cao của tử cung (đo từ xương mu đến đỉnh tử cung) giúp đánh giá sự phát triển của thai nhi. Trường hợp bề cao tử cung không đạt (thấp hơn so với tuổi thai) cho thấy thai kỳ đang gặp vấn đề (quá nhiều/quá ít nước ối, thai ngôi mông, thai nhi chậm phát triển).
2. Mẹ bầu cần chú ý sức khỏe thế nào và khi nào cần đi gặp bác sĩ.
2. 1. Theo dõi sức khỏe hằng ngày
Để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu cần quan tâm sát sao đến các biểu hiện của cơ thể:
- Đo lường các chỉ số: Theo dõi cân nặng, huyết áp, nhiệt độ cơ thể định kỳ.
- Quan sát dịch tiết: Kiểm tra màu sắc, mùi, lượng khí hư. Nếu thấy ngứa vùng kín, ra máu, cần báo bác sĩ.
- Quan sát cử động thai: Từ khoảng tuần 20, cần theo dõi số lần thai máy hàng ngày để nhanh chóng phát hiện bất thường (thai máy ít hoặc không máy).
- Giữ tinh thần thoải mái: Tránh căng thẳng, stress, thực hiện các bài tập thư giãn nhẹ nhàng.
2. 2. Trường hợp cần đi khám bác sĩ khẩn cấp
Mẹ bầu cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường khi mang thai nào sau đây:
-
Ra máu bất thường (máu tươi, chảy nhiều, liên tục).
- Đau bụng dữ dội, đau quặn thắt, đau một bên bụng (nghi ngờ thai ngoài tử cung).
- Sốt cao trên 38°C không rõ nguyên nhân.
- Nôn ói nhiều mất kiểm soát (không thể ăn uống, tiểu tiện ít, mất nước).
- Đau đầu dữ dội, nhìn mờ, sưng phù mặt và tay chân bất thường (nghi ngờ tiền sản giật).
- Tiểu buốt, tiểu ra máu.
- Chuột rút quá mức kèm đau bụng dưới.
- Thai máy yếu đi hoặc không máy (từ tuần 20 trở đi).
3. Mẹ bầu nên ăn uống như thế nào để thai kỳ được khỏe mạnh
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đóng vai trò then chốt trong việc giúp mẹ và bé có một thai kỳ khỏe mạnh.
|
Nhóm Dưỡng Chất Quan Trọng |
Vai trò và Nguồn Thực Phẩm |
| Axit Folic (Vitamin B9) | Phòng ngừa dị tật ống thần kinh (cần bổ sung trước và trong 3 tháng đầu). Nguồn: Rau xanh đậm, ngũ cốc, đậu. |
| Sắt | Hạn chế tình trạng thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt. Nguồn: Thịt đỏ, trứng, đậu, các loại hạt. |
| Canxi | Phát triển xương, răng cho thai nhi và ngăn ngừa chuột rút quá mức cho mẹ. Nguồn: Sữa, chế phẩm từ sữa, tôm, cua. |
| DHA (Omega-3) | Phát triển trí não và thị giác cho thai nhi. Nguồn: Cá hồi, cá thu, dầu hạt lanh. |
| Vitamin D | Giúp cơ thể hấp thu Canxi. Nguồn: Sữa, lòng đỏ trứng, tắm nắng. |
Lời khuyên cho mẹ:
- Uống đủ nước: Giúp ngăn ngừa táo bón và nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Chia nhỏ bữa ăn: Giảm thiểu tình trạng nôn ói nhiều do ốm nghén.
- Hạn chế: Không ăn đồ tái sống, lên men (nguy cơ nhiễm khuẩn), đồ cay nóng, chất kích thích, rượu bia, thuốc lá (tuyệt đối không sử dụng).
KẾT LUẬN
Việc nắm rõ các dấu hiệu bất thường khi mang thai và chủ động chăm sóc sức khỏe, bổ sung dinh dưỡng cho bà bầu là chìa khóa để vượt qua 3 tháng đầu và toàn bộ thai kỳ khỏe mạnh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể, tuân thủ lịch khám thai đầy đủ và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ lo lắng nào để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho mẹ và bé.
ĐỌC THÊM:
ĂN GÌ TỐT CHO BÀ BẦU? GỢI Ý 5 MÓN NGON SIÊU BỔ DƯỠNG CHO THAI KỲ KHỎE MẠNH
