HƯỚNG DẪN CÁCH PHÒNG TRÁNH CÁC TAI NẠN THƯỜNG GẶP TRONG NHÀ VÀ SƠ CỨU

MỤC LỤC

1. Những tai nạn thường gặp với trẻ tại nhà và cách phòng tránh

2. Hướng dẫn sơ cứu cơ bản cho trẻ khi gặp nạn

1. Những Tai Nạn Thường Gặp Với Trẻ Tại Nhà và Cách Phòng Tránh

1.1. Làm thế nào để bé không bị bỏng?

Bỏng là một loại chấn thương đối với da hoặc các mô khác do nhiệt, điện, hóa chất, ma sát hoặc bức xạ. Ở trẻ em, bỏng là một trong những chấn thương do tai nạn thương tích phổ biến nhất ở trẻ em, có thể xảy ra trong các trường hợp như:

Bỏng do cháy nắng
Bỏng hoặc điện giật do đưa ngón tay hoặc trẻ cầm nắm đồ vật vào ổ điện hoặc cắn dây điện.
Những ngọn lửa từ bếp, diêm, thuốc lá khi đốt, lò sưởi, lửa từ các đám cháy,... cũng có thể gây bỏng cho trẻ.
Trẻ bị bỏng khi chạm vào các bề mặt nóng như mặt bếp, vị trí nóng xung quanh lò sưởi,...
Các loại chất lỏng nóng từ nước, hơi nước sôi, nước tắm,... cũng có thể gây bỏng cho trẻ.

Các trường hợp khiến cho bé bị bỏng

Dưới đây là những lời khuyên để đảm bảo an toàn cho trẻ

Luôn đặt các thiết bị sinh nhiệt hoặc đồ ăn, thức uống nóng ở vị trí cao, xa tầm tay của trẻ.
Trước khi cho bé ăn hoặc tắm, hãy cẩn thận kiểm tra nhiệt độ của đồ ăn và nước.
Từ sớm, hãy dạy trẻ nhận biết các vật dụng nóng nguy hiểm như bếp, bàn ủi, nồi cơm điện… bằng cách chỉ cho bé thấy hơi nóng và nói "Nóng, không được chạm vào!"
Luôn giữ bé tránh xa khu vực bếp. trong trường hợp bé đi vào bếp, bố mẹ phải luôn theo dõi sát sao hành động của trẻ phải đảm bảo các đồ vật nguy hiểm tránh xa tầm tay của trẻ.

1.2. Trẻ bị ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là ở trẻ em là tình trạng trẻ bị ngộ độc do ăn phải thực phẩm bị vi khuẩn, virus hoặc vi trùng xâm nhập. Sau khi các tác nhân gây ngộ độc xâm nhập vào cơ thể trẻ, chúng bắt đầu giải phóng độc tố khiến trẻ xuất hiện các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm, điển hình là tiêu chảy và nôn mửa.
Trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng dễ bị ngộ độc thực phẩm nhất, hơn nữa, các triệu chứng của chúng khi ngộ độc cũng có diễn tiến nghiêm trọng hơn. Bới, chúng có sức đề kháng kém, hệ tiêu hóa còn yếu.

Nguyên nhân gây ra ngộ độc thực phẩm ở trẻ.

Thông thường, các trường hợp ngộ độc thực phẩm ở trẻ bắt nguồn từ các thực phẩm có nguồn gốc động vật (thịt, trứng, hải sản, sữa, các chế phẩm từ sữa). Trái cây, rau xanh, nước nhiễm bẩn cũng có thể khiến trẻ bị ngộ độc.

Trẻ bị ngộ độc thực phẩm thường bị đau bụng, nôn và tiêu chảy

Các tác nhân gây ngộ độc thực phẩm thường gặp gồm:

Vi khuẩn Salmonella: Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella chủ yếu qua các sản phẩm từ sữa, thịt chưa nấu chín kỹ hay các sản phẩm tươi bị nhiễm khuẩn.

Vi khuẩn E.coli: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cả thức ăn và nước uống khi chúng tiếp xúc với phân động vật.

Vi khuẩn Listeria: Chúng chủ yếu được tìm thấy trong các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng, hải sản, thịt chế biến sẵn. Một số trường hợp ít gặp hơn, vi khuẩn được tìm thấy ở trái cây bị ô nhiễm.

Vi khuẩn Campylobacter: Vi khuẩn thường xâm nhập vào thịt và sữa chưa tiệt trùng. Ngoài ra, nó còn được tìm thấy trong nước.

Vi khuẩn Staphylococcus Aureus: Vi khuẩn có thể lây lan qua tiếp xúc tay, hắt hơi hoặc ho. Chúng được tìm thấy nhiều trọng thịt, rau xà lách chế biến sẵn và các chế phẩm từ sữa không đảm bảo vệ sinh.

Vi khuẩn Shigella: Vi khuẩn này thường được tìm thấy trong hải sản, trái cây và rau sống không đảm bảo vệ sinh.

Virus viêm gan A: Các trường hợp ngộ độc thực phẩm do virus viêm gan A thường khó xác định nguồn lây vì bệnh nhân thường không có biểu hiện sau 15 – 50 ngày kể từ khi nhiễm virus.

Norovirus: Virus có khả năng lây lan nhanh chóng từ người này sang người khác, nhất là ở những khu vực đông người như nhà trẻ, trường học.

Một số tác nhân khác: Rotavirus, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica, Giardia, Toxoplasma, Bacillus cereus, …

Lưu ý: các trường hợp ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn E.coli hoặc Listeria, bệnh nhân có nguy cơ đối mặt với các biến chứng liên quan đến tim mạch, thận và xuất huyết.

1.3. Trẻ bị đuối nước

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đuối nước ở trẻ em là tình trạng trẻ bị suy hô hấp khi ở dưới nước. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ từ 1 – 14 tuổi, đặc biệt trẻ từ 1 – 4 tuổi, là nguyên nhân gây tử vong chỉ sau tai nạn xe ở trẻ từ 5 – 14 tuổi. Tại Việt Nam, mỗi năm có gần 2.000 trẻ tử vong do đuối nước.

Quá trình đuối nước thường chỉ xảy ra trong vài phút, thậm chí chỉ 30 giây. Khi bị đuối nước, trẻ không thể kêu la, thay vào đó, cơ thể trẻ sẽ khua tay (phản xạ tự nhiên) nhằm cố gắng nổi lên trên mặt nước. Điều này có thể khiến phụ huynh nhầm lẫn với việc trẻ đang đùa giỡn bình thường.

Trẻ cần được đưa ra khỏi mặt nước khi có bất kỳ dấu hiệu đuối nước nào dưới đây:

Đầu chìm xuống thấp trong nước (miệng bằng hoặc thấp hơn mực nước). Một số trường hợp trẻ có thể cúi đầu xuống hoặc không có cử động phần đầu.
Đầu ngửa ra phía sau, miệng mở.
Mắt thủy tinh, trống rỗng.
Mắt mở to hoặc nhắm chặt.
Tóc xõa trên trán hoặc mắt.
Cơ thể trong tư thế gần như thẳng đứng, chân gần như không có cử động.
Cố gắng bơi nhưng không cải thiện được tình trạng.
Thở gấp.
Cơ thể có dấu hiệu chìm xuống đáy nước.

2. Hướng Dẫn Sơ Cứu Cơ Bản Cho Trẻ Khi Gặp Tai Nạn

2.1. Sơ Cứu Khi Bị Bỏng

Nhanh chóng đưa vùng da bị bỏng dưới vòi nước mát đang chảy nhẹ trong khoảng 10-15 phút. Tuyệt đối không dùng nước đá hoặc đá lạnh để tránh gây sốc nhiệt và tổn thương da thêm.
Không bôi kem đánh răng, dầu mỡ, bơ hay bất kỳ loại thuốc dân gian nào lên vết bỏng. Điều này có thể làm nhiễm trùng vết thương.
Che vết bỏng bằng gạc sạch hoặc vải mỏng vô trùng, sau đó đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất, đặc biệt là với các vết bỏng nặng.

Cách sơ cứu cho trẻ khi bị bỏng

2.2. Sơ cứu khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm

Ngừng cho trẻ ăn thức ăn nghi ngờ ngộ độc: Đây là bước quan trọng đầu tiên để hạn chế lượng độc tố vào cơ thể.
Đến bệnh viện ngay lập tức: Gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và xử lý kịp thời.
Bù nước và điện giải:
Cho trẻ uống dung dịch Oresol pha đúng theo hướng dẫn để bù nước và điện giải do nôn ói và tiêu chảy.
Nếu không có Oresol, bạn có thể cho trẻ uống nước lọc, nước cháo loãng hoặc nước canh loãng.
Cho trẻ uống từ từ, từng ngụm nhỏ, không cho uống quá nhiều cùng một lúc.
Để trẻ nghỉ ngơi: Giữ cho trẻ được nghỉ ngơi và theo dõi các dấu hiệu mất nước.
Giữ lại thức ăn, phân, chất nôn: Cần mang theo mẫu thức ăn nghi ngờ, chất nôn hoặc phân của trẻ đến bệnh viện để bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây ngộ độc.

Các điều cần lưu ý:

Không gây nôn cho trẻ nhỏ bị hôn mê: Nếu trẻ không tỉnh táo hoặc bị hôn mê, tuyệt đối không cố gắng gây nôn vì rất dễ bị sặc thức ăn và làm tắc đường thở.
Không dùng thuốc cầm tiêu chảy: Không nên cho trẻ dùng thuốc cầm tiêu chảy vì có thể làm độc tố và vi khuẩn lưu lại trong hệ tiêu hóa lâu hơn.
Kiểm tra dấu hiệu nguy hiểm: Nếu trẻ có các dấu hiệu như sốt cao, co giật, khó thở, ngừng tim, cần phải cấp cứu ngay lập tức.

2.3. Sơ cứu trẻ bị đuối nước

Trẻ bị đuối nước cần đưa ra khỏi nước càng sớm càng tốt. Sau đó, tùy thuộc vào tình trạng ý thức của bé, bố mẹ thực hiện phương pháp sơ cứu đuối nước phù hợp.

1. Trẻ bất tỉnh

Gọi 115 để đưa trẻ đến bệnh viện cấp cứu khẩn cấp.
Kiểm tra xem trẻ còn thở không: Đưa mặt hoặc tay lại gần mũi, miệng của trẻ hoặc quan sát ngực xem trẻ có đang thở không.
Thực hiện hô hấp nhân tạo cho trẻ sơ sinh (đối với trẻ dưới 1 tuổi) hoặc hô hấp nhân tạo cho trẻ (đối với trẻ từ 1 – 8 tuổi) nếu trẻ không có dấu hiệu đang thở. Thực hiện hô hấp nhân tạo theo hướng dẫn của tổng đài 115 cho đến khi nhân viên cứu hộ, y tế đến hỗ trợ. Hà hơi thổi ngạt và ép ngực là hai động tác được ưu tiên sử dụng để đẩy nước ra ngoài, giúp trẻ hô hấp lại bình thường.

2. Trẻ còn tỉnh

Sau khi được đưa lên khỏi mặt nước, trẻ thường sẽ ho nhiều và rơi vào trạng thái sợ hãi, bố mẹ nên giúp trẻ bình tĩnh lại và theo dõi các biểu hiện của. Nếu trong vài phút hoặc vài giờ sau đó, trẻ có các biểu hiện sau, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện cấp cứu:

Trẻ không thể bình tĩnh, luôn cảm thấy sợ hãi.
Trẻ bất tỉnh.
Trẻ có biểu hiện khó thở.
Cơn ho kéo dài.
Đau ngực.
Có biểu hiện mệt mỏi, kiệt sức.
Nôn mửa nhiều.
Trẻ cảm thấy khó chịu, tâm trạng thay đổi thất thường.
Mất phương hướng.
Da có màu hơi xanh.
Xuất hiện bọt ở mũi hoặc miệng.

Lời Khuyên Dành Cho Cha Mẹ

Không bao giờ để trẻ chơi một mình trong nhà mà không có sự giám sát của người lớn.
Hãy dành thời gian tham gia các khóa học sơ cứu cơ bản để trang bị kỹ năng cần thiết, giúp bạn bình tĩnh và xử lý hiệu quả khi có sự cố.
Trang bị sẵn một bộ sơ cứu y tế trong nhà với đầy đủ gạc vô trùng, băng dán, thuốc sát trùng và các vật dụng cần thiết khác.

Việc phòng tránh tai nạn cho trẻ tại nhà không chỉ là trách nhiệm mà còn là tình yêu thương của cha mẹ. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn bảo vệ con yêu một cách tốt nhất. Bạn có muốn tìm hiểu thêm về bất kỳ kỹ năng sơ cứu cụ thể nào không?